Categorieën
Wellbeing

Mentaal welzijn navigeren als leidinggevende

Mentaal welzijn navigeren als leidinggevende

Een andere kijk op mentaal welzijn


Mentale gezondheid is geen zwart-wit verhaal. Het beweegt zich tussen uitersten, en de rol van een leidinggevende verandert mee. Krijg meer inzicht in deze dynamiek en kom te weten hoe je zorgt voor een gezonde balans binnen je team of organisatie.

Mentaal welzijn: een dynamisch continuüm

Mentaal welzijn is niet zwart-wit. Het is niet óf je goed voelen en keihard presteren, óf je depressief voelen en niets gedaan krijgen. Beeld je liever een continuüm in met twee uitersten en een heel spectrum daartussenin. Die nuance is belangrijk, omdat er helaas een stigma rust op mentale kwetsbaarheden. Daar komen we straks nog op terug.

Langs de ene kant heb je dus medewerkers die over het algemeen tevreden en goed uitgerust zijn, presteren naar behoren en hun emoties onder controle hebben. Aan het andere uiterste van het spectrum hebben mensen moeite met hun taken tot een goed einde te brengen, stellen ze het fysiek niet goed, voelen ze zich depressief en/of kunnen ze agressief uitvallen.

Mentale uitdagingen op de werkvloer

Mensen die zich ergens daartussenin bevinden zijn wel in staat om te werken, maar kunnen eigenlijk wel wat hulp of steun gebruiken. Leidinggevenden zijn zich hier best van bewust, want als je pas gaat ingrijpen wanneer iemands welzijn gekelderd is, dan wordt het moeilijker (en duurt het langer) om die persoon weer overeind te krijgen.

Wat zijn dan zoal zaken waar mensen mee worstelen? Stress, al dan niet veroorzaakt door werkdruk, techno-onzekerheid, angstige of depressieve gevoelens, vermoeidheid en concentratieproblemen zijn de (mentale) uitdagingen die het vaakst voorkomen.

Om je een idee te geven: maar liefst 1 op de 5 werknemers heeft elk jaar (!) te kampen met angsten die het werk belemmeren. Ongeveer 1 op de 3 krijgt er ooit in zijn leven mee te maken. Cijfers die we niet kunnen negeren.

Maar liefst 1 op de 5 werknemers heeft elk jaar (!) te kampen met angsten die het werk belemmeren.

De signalen herkennen en aanpakken

Leidinggevenden spelen een sleutelrol in het tijdig opmerken van signalen dat iemand het moeilijk heeft. Denk maar aan toenemende afwezigheid of vaker te laat komen, verminderde prestaties op vlak van kwaliteit en/of kwantiteit, rusteloosheid, zich meer afzijdig houden binnen het team of net vaker conflict opzoeken.

Een leidinggevende hoeft daarom geen ‘diagnose’ te stellen. Het gaat erom dat ze opmerken wanneer iemand uit balans is en dat je de juiste ondersteuning biedt of, mocht dat nodig zijn, doorverwijst naar professionele hulp. Wat dat betreft, bevindt de rol van een leidinggevende zich evengoed op een continuüm.

De link tussen leiderschap en welzijn

Hoewel mentale problemen natuurlijk een oorzaak buiten het werk kunnen hebben, hoeft het niet te verbazen dat de leiderschapsstijl van leidinggevenden ook een impact heeft op het welzijn van je medewerkers. Hoe meer ze gemotiveerd, geïnspireerd en gesteund (maar even goed uitgedaagd) worden, hoe gelukkiger mensen zich voelen.


Logisch, want we hebben allemaal de behoefte om ergens bij te horen. Door op te merken wanneer het minder goed gaat met iemand, geef je als leidinggevende de boodschap: “Ik zie jou, en ik wil je helpen want je doet ertoe.” Mensen voelen zich gesteund, wat hun mentaal welzijn ten goede komt.

Het RIGHT-model voor leidinggevenden

Wat kan je verder concreet doen om een mentaal gezonde werkomgeving te creëren? Het RIGHT-model, uitgewerkt door de Canadese onderzoekster Biricik Gulseren, biedt leidinggevenden alvast een handig geheugensteuntje:

  • Recognition: Geef erkenning voor het werk dat goed wordt gedaan.
  • Involvement: Betrek medewerkers bij beslissingen en processen.
  • Growth: Bied mogelijkheden voor persoonlijke en professionele ontwikkeling.
  • Health & safety: Zorg voor een veilige werkplek, zowel fysiek als mentaal.
  • Teamwork: Stimuleer het samenwerken en zet in op een ondersteunende teamcultuur.

Een leidinggevende hoeft geen ‘diagnose’ te stellen. Het gaat erom dat ze opmerken wanneer iemand uit balans is en dat je de juiste ondersteuning biedt.

Naast deze acties kunnen ook gerichte opleidingen en acties binnen een organisatie helpen. Denk maar aan een opleiding leiderschap bij werkdruk & stress, waarbij leidinggevenden leren hoe ze concreet het gesprek best aangaan met hun team.

Het stigma rond mentale gezondheid

We stipten het eerder al aan: er hangt toch nog vaak een stigma rond mentale gezondheidsproblemen – ondanks dat velen ermee te maken krijgen. Veel mensen durven zelf geen hulp te vragen uit angst voor negatieve reacties of oordelen. 


Dit maakt het des te belangrijker om een cultuur te creëren waarin openheid wordt aangemoedigd. Laat zien dat het oké is om over mentale gezondheid te praten, maar weet ook dat proactiviteit vanuit leidinggevenden cruciaal is. Want hoe hard we ook proberen, het (geïnternaliseerde) stigma verdwijnt niet van de ene op de andere dag.

Van bewustwording naar actie

Er wordt vandaag – gelukkig – al veel meer gesproken over mentaal welzijn, maar er is vooral ook actie nodig. Leidinggevenden zitten daarbij in een sleutelrol, dus zorg ervoor dat ze de nodige kennis én concrete handvaten hebben om tijdig te kunnen ingrijpen.


Wil je hier meer over weten? Lees dan zeker ook ons blogartikel “Vijf sleutelmomenten om werkdruk te managen”. En weet dat je kan rekenen op How’s Work om zowel leidinggevenden als medewerkers te ondersteunen op vlak van mentaal (en digitaal) welzijn. Bekijk onze oplossingen, of stuur ons een berichtje en we helpen je snel verder.

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
Uncategorized

BOOTCAMP – Slimmer werken met AI – 24 september

SLIMMER WERKEN
MET AI

BOOTCAMP

Ontdek hoe je met behulp van generatieve AI-tools zoals ChatGPT, Elevenlabs, HeyGen en meer, je werk sneller en efficiënter kunt doen.

Of je nu de leiding hebt over een bedrijf, je team wilt trainen of verantwoordelijk bent voor het ontwikkelen van leermiddelen, deze bootcamp is voor jou. We laten je zien hoe je AI kunt inzetten om je werkprocessen te verbeteren en tijd te besparen.

Wat kun je verwachten? Een interactieve en hands-on sessie waarin je leert hoe je deze tools in de praktijk kunt gebruiken. En met slechts 12 plaatsen beschikbaar, zorgen we ervoor dat je volop persoonlijke begeleiding krijgt.

We kijken ernaar uit!

 

📝 digitale intake

⏰ 6 uur aan de slag met L&D use-cases

🕹️ Prompt-competitie met prijzen

🤝 Follow up met feedback op prompts

😃 Toegang tot community van deelnemers

✅ Gegarandeerd tijd besparen en meer werkplezier

✅ Toegang tot onze geheime verbeterprompts

✅ Bootcamp met vakgenoten en relevante use-cases

✅ Kleine groepen en veel persoonlijke aandacht

✅ Begeleid door twee trainers en “Rockstars in AI”

We zien elkaar live op dinsdag 24 september 2024 van 10u00 – 16u00 in de Grotehondstraat 44 – 2018 Antwerpen

We beperken de groep tot 12 personen om voldoende interactiviteit te behouden.

Prijs: €749 p.p.

Kom je met collega’s? Dan krijgen jullie 20% korting en betaal je maar €600,p.p.

BLOG

Artificiële intelligentie roept anno 2024 vaak nog vragen op: “Haal ik nu wel écht alles uit AI? Of heeft het allemaal geen zin, want die nieuwe technologie gaat mij uiteindelijk toch vervangen?” In deze blog shiften we graag het perspectief: AI kan ons werk verlichten én leuker maken, zolang je leert hoe je er het beste mee omgaat. 

SCHRIJF JE HIER IN 

ALLE EVENTS

Keep
In Touch
Categorieën
Wellbeing

Vijf sleutelmomenten om werkdruk te managen

Vijf sleutelmomenten om werkdruk te managen

Moeilijke maar noodzakelijke gesprekken

Ongeveer 1 op de 3 werknemers in Vlaanderen ervaart een hoge werkdruk. Hebben die mensen dan ook écht te veel werk, of hoe zit dat juist? En wanneer grijp je best in als leidinggevende om alles (terug) in goede banen te laten verlopen voor je team? Wij scheppen klaarheid en overlopen vijf sleutelmomenten voor een constructief gesprek.

Werkdruk is niet louter objectief

Op elke werkvloer is er een zekere mate van druk. Mensen moeten nu eenmaal een bepaald aantal taken voltooien binnen een bepaalde tijdspanne. Als dat niet naar behoren en/of binnen de opgegeven deadlines lukt, dan is de werkdruk te hoog. Maar er zit ook meer achter.


Iemand kan objectief gezien niet zo veel werk hebben, maar door omstandigheden toch veel druk ervaren. Bijvoorbeeld omdat de verwachtingen onduidelijk zijn, de taken niet aansluiten bij iemands ervaring of opleidingsniveau, of omdat de persoon in kwestie een perfectionist is. Werkdruk is dus heel individueel verschillend.

Van werkdruk naar werkstress

Een zekere druk is trouwens niet problematisch. Mensen krijgen net energie van het onder controle krijgen van uitdagende situaties – zolang ze behapbaar zijn. Maar als die druk te lang aanhoudt, dan helt deze over naar werkstress. Dat heeft dan weer een impact op de teamsfeer, misschien zelfs op de organisatie, maar natuurlijk ook op de medewerkers zelf.

Mensen hun prestaties gaan erop achteruit bij aanhoudende werkdruk en stress. Ze beginnen te twijfelen aan zichzelf en hun competenties. Op lange termijn bestaat de kans dat ze door deze situatie uitvallen. Voorkomen is dus, zoals altijd, beter dan genezen.

Als leidinggevende is het belangrijk om regelmatig het gesprek aan te gaan over werkdruk en stress. En die gesprekken zien er anders uit naargelang het moment. Iets preventief bespreekbaar maken, doe je op een heel andere manier dan wanneer er effectief werkstress is.

Sleutelrol van de leidinggevende(n)

Om werkdruk in de kiem te smoren, heb je dus iemand nodig die zicht heeft op ieders workload én die begrijpt hoe stress zich uit bij de verschillende teamleden. Want ja, ook dat is hoogst individueel. De ene wordt wat meer opvliegend onder druk, de andere hoor je ineens veel minder.


Gelukkig kent een leidinggevende zijn team als geen ander. Toch is het belangrijk om regelmatig het gesprek aan te gaan, net omdat het gaat over zeer individuele zaken. En die gesprekken zien er uiteraard anders uit naargelang het moment. Iets preventief bespreekbaar maken, doe je op een heel andere manier dan wanneer er effectief werkstress is.

Kans voor groei en ontwikkeling

Klinkt dat als een hele uitdaging? We gaan niet liegen, het ís niet evident om zulke gesprekken te voeren. Maar bij How’s Work benadrukken we liever dat verzuim en werkhervatting ook kansen biedt voor groei en ontwikkeling. Op zulke momenten kan je de gezondheid, tevredenheid en het engagement van je medewerker(s) bevorderen.


Wij onderscheiden de volgende vijf sleutelmomenten waarop een leidinggevende best een gesprek aangaat om de werkbeleving (opnieuw) te optimaliseren:

sleutelmoment 1: werkdruk voorkomen

Preventief maak je best afspraken over de balans tussen werk en privé, en probeer je mensen taken te geven die het beste aansluiten bij hun talenten. Pols bij het teamoverleg steeds naar ieders behoeften, verwachtingen en zorgen. Misschien zijn er wel digitale tools die zaken kunnen automatiseren? Of AI kan het werk verlichten waar mogelijk (en wenselijk).

Verzuim en werkhervatting ook kansen biedt voor groei en ontwikkeling. Op zulke momenten kan je de gezondheid, tevredenheid en het engagement van je medewerker(s) bevorderen.

sleutelmoment 2: werkdruk bespreken

Merk je dat iemand regelmatig pauzes overslaat, meer fouten maakt, wat meer geïrriteerd is? Als leidinggevende is het je taak om dit snel in de gaten te hebben, want een ‘open door policy’ of ‘vraaggestuurd leiderschap’ werkt simpelweg niet.


En ook al is het misschien een natuurlijke reflex, neem niet zomaar zaken uit handen als een medewerker zegt dat die het druk heeft – zo ondermijn je hun autonomie. Ga liever in gesprek over de oorzaken en breng samen mogelijke oplossingen in kaart. Zo zet je mensen in de driver’s seat, waardoor ze weer energie krijgen.

sleutelmoment 3: werkSTRESS bespreKEN

We gaven het eerder al aan: stress kan zich bij iedereen anders uiten. Maak proactief de signalen bespreekbaar, zodat je ze makkelijker kan (h)erkennen en sneller actie kan ondernemen als dat nodig is. Zo voorkom je een kantelpunt, want uit onderzoek weten we dat hoe langer je hiermee wacht, hoe moeilijker het tij te keren is.

sleutelmoment 4: Begeleiding bij burn-out

In het slechtste geval krijgt iemand in je team een burn-out. Dat is trouwens zeker niet altijd het gevolg van een te hoge werkdruk. Wat de oorzaak ook is, let in elk geval op met goedbedoelde vragen zoals “Waarom heb je mij niet gezegd dat het niet meer ging?” (zie ook punt 2). Zo bestendig je net het stigma rond stress en burn-out.

 

Maak duidelijk dat je bezorgd en betrokken bent, maar probeer vooral te luisteren en te ondersteunen. Stem het contact tijdens de werkonderbreking af op de persoonlijke nood van de medewerker – de gesprekken mogen vooral geen extra druk betekenen.


Geen makkelijke opdracht, net omdat je dit soort gesprekken niet vaak voert. Organisaties voorzien hiervoor dus best een leidraad, zodat leidinggevenden over de nodige handvaten beschikken om dit zo goed mogelijk te laten verlopen.

Ga liever niet enkel reactief te werk, maar ook preventief en proactief. Dat veronderstelt natuurlijk dat leidinggevenden het juiste gesprek kunnen voeren op het juiste moment.

sleutelmoment 5: Begeleiding bij werkhervatting

Wanneer iemand terug aan de slag gaat na een langere afwezigheid, wees dan positief en stel de medewerker meteen gerust: “We zijn blij dat je terug bent. Weet dat je altijd bij mij terecht kan, en dat we de tijd nemen die nodig is om terug in je ritme te komen.”


Vermijd druk, en ga iemands burn-out vooral niet bagatelliseren. Een uitspraak als “Misschien moet je gewoon wat meer ontspannen” komt ongevoelig en beschuldigend over. Bereid jezelf als leidinggevende dus liefst goed voor op wat je best zegt (en wat niet) voor een vlotte re-integratie.

Het belang van tijdig ingrijpen

Het is vaak lastig voor organisaties om inzicht te krijgen in wat werkdruk en -stress precies betekenen op de werkvloer. Vaak wordt het pas concreet als er zich problemen voordoen en de gevolgen zichtbaar worden door verloop, burn-out, absenteïsme of moeizame rekrutering.

 

Ga liever niet enkel reactief te werk, maar ook preventief en proactief. Dat veronderstelt natuurlijk dat leidinggevenden het juiste gesprek kunnen voeren op het juiste moment. En dat is niet evident, want het gaat tenslotte om gevoelige en persoonlijke zaken.

Wil je je medewerkers meer veerkracht geven en/of je leidinggevenden hierin ondersteunen? Afhankelijk van jullie noden en de beschikbare tijd, denken wij met je mee. We hebben verder verschillende leerinterventies en oplossingen die we aanpassen naar jouw doelstellingen en uitdagingen. Onze werkdruk toolbox biedt bijvoorbeeld onmiddellijk hulp. Of ga voor een van onze keynotes, workshops of leadership sessions over werkdruk om wat meer in de diepte te gaan. Zo zetten we samen druk en stress om naar kansen voor groei en ontwikkeling.

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
AI@WORK Digitaal welzijn Wellbeing

Slimmer werken met generatieve AI

Slimmer werken met generatieve AI

AI als behulpzame partner

Artificiële intelligentie roept anno 2024 vaak nog vragen op: “Haal ik nu wel écht alles uit AI? Of heeft het allemaal geen zin, want die nieuwe technologie gaat mij uiteindelijk toch vervangen?” In deze blog shiften we graag het perspectief: AI kan ons werk verlichten én leuker maken, zolang je leert hoe je er het beste mee omgaat. 

Een korte stand van zaken

Je hoort tegenwoordig over de ene interessante AI-toepassing na de andere. Iedereen heeft er de mond van vol, en intussen gaat het al lang niet meer over wat kunstmatige intelligentie nu precies ís. Daar gaan wij toch nog even eerst dieper op in. Dan begrijp je achteraf nog beter hoe deze technologie ons kan versterken.


Ons menselijke brein past zich continu aan op basis van de (nieuwe) informatie die het binnenkrijgt. Dat heet neuroplasticiteit. AI-systemen, gebaseerd op neurale netwerken, werken op een heel gelijkaardige manier: ze worden getraind om te leren en te evolueren. Het is dus niet gewoon een krachtig hulpmiddel, maar een echte cognitieve partner.

AI als cognitieve uitbreiding

ChatGPT en consorten bekijk je dus best als een uitbreiding van je eigen cognitieve capaciteiten. AI-toepassingen kunnen je helpen bij het verwerken van complexe gegevens, en ze kunnen routineuze of tijdsintensieve taken uit handen nemen (van je medewerkers). Maar er is meer.

Generatieve AI (specifiek gericht op het creëren van nieuwe inhoud) kan ook best creatief uit de hoek komen, in de zin dat het zaken bedenkt waar je zelf misschien nooit was opgekomen. Daar kan jij dan weer verder mee aan de slag. Beschouw AI-powered toepassingen dus liever als een soort partner in je denkproces. Het maakt je niet vervangbaar, je versterkt er jezelf gewoon mee.

Een bijkomend voordeel: doordat je het meer routineuze werk kan ‘uitbesteden’ aan kunstmatige intelligentie, kunnen jij en je medewerkers focussen op het meer ‘menselijke’ werk en eerder creatieve of strategische taken. Kortweg: het helpt je potentieel om voorop te (blijven) lopen in jouw sector.

AI transformeert de manier waarop we werken, en deze samenwerking vraagt ook om nieuwe vaardigheden. Want om effectief de juiste en relevante resultaten te krijgen, is het belangrijk om gerichte prompts te formuleren.

Nood aan nieuwe vaardigheden

AI transformeert dus de manier waarop we werken, en deze samenwerking vraagt ook om nieuwe vaardigheden. Want om effectief de juiste en relevante resultaten te krijgen, is het belangrijk om gerichte prompts te formuleren.

We moeten met andere woorden optimaal leren omgaan met AI. En dat wordt een work in progress, want de ontwikkeling van deze technologie staat niet stil. (Zei er daar iemand ‘levenslang leren’?)

 

Voorbeeld van een goede prompt

We doen meteen even een voorzet, om het wat concreter te maken. Het is niet voldoende om gewoon een instructie te geven zoals: “Schrijf een uitnodiging voor mensen die deelnemen aan de opleiding ‘Slimmer werken met AI’.”


Voorlopig kunnen AI-toepassingen je gedachten nog niet lezen. Breng je achterliggende denkproces dus liever in kaart, zodat ChatGPT of Microsoft Copilot zoveel mogelijk context en input heeft. Dan krijg je eerder zoiets als prompt:

Wil je een zo goed mogelijk resultaat, denk dan minstens even goed na over de parameters van je prompt.

“Je bent een learning consultant en je gaat een beknopte, aantrekkelijke tekst schrijven die bedoeld is als uitnodiging voor een opleiding die gericht is op [specifiek vakgebied of vaardigheid]. Alle praktische info vind je in het document in bijlage. De tekst moet de unieke voordelen van de opleiding benadrukken, belangrijke details bevatten zoals de datum, locatie, en hoe men zich kan aanmelden, en vooral, de lezer overtuigen dat deelname hun carrière of persoonlijke ontwikkeling zal verrijken. Gebruik overtuigende taal die enthousiasme en nieuwsgierigheid opwekt bij de doelgroep, die voornamelijk bestaat uit [omschrijving van de doelgroep, bijvoorbeeld ‘jonge professionals’, ‘ervaren marketeers’, etc.].”

Kortom: wil je een zo goed mogelijk resultaat, denk dan minstens even goed na over de parameters van je prompt. Het is een hele boterham, maar het werkt véél beter. Probeer het zelf eens uit!

Belangrijke disclaimers

Het is aan bedrijven en overheden om te zorgen voor transparante en eerlijke AI-systemen die de privacy en waarden van gebruikers respecteren,.

Met gevoelige data moet je bijvoorbeeld altijd opletten – technologie is niet onfeilbaar. Denk ook altijd kritisch na: klopt wat er hier staat nu écht? Vraag gerust na welke bronnen of methoden er gebruikt werden om het antwoord of resultaat te genereren. En check deze bronnen dan ook.

Maak je organisatie futureproof

Wil je meer weten over alle mogelijkheden die de samensmelting van menselijke en kunstmatige intelligentie biedt? How’s Work helpt jouw organisatie met plezier om slimmer te werken met AI.

Van inspirerende keynote tot hands-on workshop en alles ertussen: jij kiest. Ons AI@Work aanbod bouwt mee aan het futureproof maken van jouw organisatie. 

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
Uncategorized

WEBINAR – Slimmer met AI – 09 juli

SLIMMER WERKEN
MET GENERATIEVE AI

Hoe AI jouw werkgeluk verhoogt

 

De kranten en magazines staan er vol van; uitspraken als “we moeten artificiële intelligentie omarmen”, “Generatieve AI zal het werkveld voorgoed veranderen” en zelfs “De meerderheid van de banen gaat verdwijnen” domineren de discussie. Hoewel vaak vanuit een negatief perspectief benaderd, bezit AI het potentieel om ons werkgeluk significant te verhogen, mits goed ingezet.

Bij How’s Work? hebben we de afgelopen maanden de kracht van generatieve AI in onze rollen als learning professionals en HR adviseurs getest. Samen met onze achtergrond in neurowetenschappen biedt dit ons een uniek perspectief om AI niet alleen als een technologisch hulpmiddel te zien, maar als een integraal onderdeel van leren en ontwikkeling.

Hoewel nog niet iedereen op de AI-trein is gesprongen, willen we dat met ons nieuwe AI@Work aanbod veranderen.

In dit exclusieve webinar werken we samen met Ilona Boomsma en Jean-Luc Laval, auteurs van de bestseller Beter, Sneller, leuker – optimaal ontwikkelen met generatieve AI. Samen delen we exclusief en volledig gratis onze beste prompts en grootste inzichten die voor ons het verschil hebben gemaakt.

Deze sessie is bedoeld voor HR en L&D professionals die klaar zijn om op de AI-trein te springen.

 
  • Wat is de concrete impact van AI binnen jouw bedrijf?
  • Hoe kunnen tools zoals ChatGPT of Co-pilot jouw job vereenvoudigen?
  • Welke risico’s moet je in acht nemen bij het integreren van AI in je werk?
  • Leer hoe je de ideale prompts opstelt om tijd te besparen en je te concentreren op wat echt telt: menselijke begeleiding naar meer productiviteit, focus en werkplezier.

Dit webinar is volzet. Een concrete vraag? Geef ons een seintje!

We zien elkaar online op dinsdag 09 juli 2024 van 15u00 – 16u00

We beperken de groep tot 35 personen om voldoende interactiviteit te behouden.

Dit webinar wordt gegeven via Teams. De link krijg je enkele dagen voor het webinar.

METEEN AAN DE SLAG?

ONTDEK ONZE LEERINTERVENTIES ROND SLIMMER WERKEN MET AI

ALLE EVENTS

Keep
In Touch
Categorieën
Wellbeing

Waarom welzijn veel meer is dan ‘plezier’

Waarom welzijn veel meer is dan ‘plezier’

De 4 dimensies van werkgeluk

Je hoort het langs alle kanten: het welzijn van mensen staat onder druk. En nee, een pingpongtafel of meditatiesessie gaat dat niet ineens oplossen. Wat maakt dan wél een wezenlijk verschil; waar zetten organisaties best op in? In deze blog scheiden we voor jou het pseudo-wetenschappelijke kaf van het wetenschappelijke koren.

Werk is geen Tomorrowland

Soms lijkt het alsof werken even plezierig moet zijn als een dagje op een festival. Maar laat ons eerlijk zijn: dat is niet erg realistisch. Pizza Friday of een teambuilding kan dan wel plezant zijn, maar dat verbleekt nog steeds bij het plezier dat mensen uit hun privéleven weten te halen.

 

Toch focussen de meeste welzijnsinitiatieven net op dat plezier. Natuurlijk is het belangrijk dat mensen zich goed voelen tijdens het werk, maar welzijn gaat over meer dan dat. Plezier is niet onze enige behoefte – we hebben meer nodig om gelukkig te zijn.

Welzijn omvat vier dimensies

Grof gesteld zijn er sinds de oertijd al vier behoeften waaraan we dagelijks proberen te voldoen: veiligheid, beloning, ontwikkeling en bijdragen (tot de overleving van de groep). Ook op het werk zijn we op zoek naar het invullen van die behoeften. Dan hebben we het eerder over:

 

  • Tevredenheid: over je loon of de status die bij je job hoort bijvoorbeeld. Dit biedt je ook een zekere veiligheid.
  • Plezier: gezellige praatjes, leuke taken enzovoort vormen een bron van goede gevoelens (‘beloning’, zeg maar).
  • Engagement: op het werk zijn er veel mogelijkheden om je te ontwikkelen, waardoor je je meer betrokken voelt.
  • Zinvolheid: werk geeft potentieel betekenis aan je leven. Al was het maar omdat je bijdraagt aan je team of de organisatie. Of omdat je je vanuit je baan misschien inzet voor de maatschappij.

Natuurlijk is het belangrijk dat mensen zich goed voelen tijdens het werk, maar welzijn gaat over meer dan dat. Plezier is niet onze enige behoefte - we hebben meer nodig om gelukkig te zijn.

Wil je écht een impact hebben op het algemene geluksgevoel van mensen, dan is het belangrijk om op elk van die vier dimensies in te zetten. En zoals je misschien zelf al kon afleiden: leidinggevenden spelen daar een belangrijke rol in.


Weet wel dat factoren zoals persoonlijkheid, levensfase en verwachtingen bepalen in welke mate deze behoeften spelen. Een one size fits all aanpak werkt niet dus. Het is aan leidinggevenden om te achterhalen waar iedereen binnen het team meer of minder nood aan heeft, om daar vervolgens op in te spelen.

Werkgeluk is domeingeluk

Wat verder ook nog belangrijk is om te beseffen: werkgeluk is domeingeluk. Werk is een levensgebied met heel specifieke omstandigheden, regels en beperkingen waar we niet omheen kunnen. Zoals we eerder aanhaalden: het zal vaak niet zo plezierig zijn als een dagje Tomorrowland. Maar werk biedt ook vormen van geluk die we in ons vrijetijdsleven niet vinden.


Denk maar aan ‘in de flow zijn’: een toestand waarin we de tijd uit het oog verliezen en veel gedaan krijgen, waardoor we ons ook goed voelen. Uit onderzoek blijkt dat we die flow veel vaker ervaren wanneer we werken (54%) tegenover in onze vrije tijd (18%). Mensen met een ijverende of doelgerichte natuur halen ook veel geluk uit hun werk doordat ze kunnen groeien in hun vak en als mens.

Welzijn is een totaalbeleving

Kortom: werk heeft veel te bieden, maar ook niet alles. Daar moeten we eerlijk en realistisch in zijn. Wél kunnen organisaties zich ervoor inzetten om alles uit het werk te halen dat eruit te halen valt. Intussen heb je begrepen dat dat niet alleen draait om leuke extraatjes zoals pingpongtafels en yogasessies. Want welzijn is geen hype.

 

Zorg voor engagement door mensen groeikansen en verantwoordelijkheden te geven. Zet in op stimulerend leiderschap. Geef mensen zinvolle taken én waardering. Maak de waarden en missie van je organisatie duidelijk. En verlies ook niet de basics uit het oog zoals veiligheid en gezondheid op het werk. Met de inzichten uit dit artikel en deze compacte lijst aan to do’s, heb je alvast een goed startpunt om werk te maken van welzijn op het werk.

Kan je (team van leidinggevenden) hier nog wat ondersteuning in gebruiken? Of denk je dat een inspirerende keynote of workshop de perfecte kick-off is om grondig werk te maken van welzijn binnen jouw organisatie? Daar kan How’s Work bij helpen – contacteer ons gerust, dan bekijken we samen hoe we het beste inzetten op werkgeluk voor iedereen binnen jouw organisatie.

Kan je (team van leidinggevenden) hier nog wat ondersteuning in gebruiken? Of denk je dat een inspirerende keynote of workshop de perfecte kick-off is om grondig werk te maken van welzijn binnen jouw organisatie? Daar kan How’s Work bij helpen – contacteer ons gerust, dan bekijken we samen hoe we het beste inzetten op werkgeluk voor iedereen binnen jouw organisatie.

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
Business Case

Zo supportert AG voor zijn leidinggevenden

AG INSURANCE, supporter van leidinggevenden

Business case

Care. Dare. Deliver. Share. Dat zijn de vier basiswaarden van AG insurance. Maar wanneer de nadruk bij de leidinggevenden te sterk ligt op ‘deliver’, dan heeft dat een impact op de verbondenheid en het welzijn. Gelukkig durven ze bij AG zichzelf uitdagen én vernieuwen, met de hulp van Coliberate en How’s Work. We vertellen je hier hoe ze nu (nog) beter zorg dragen voor hun medewerkers.

Van verandering tot overrompeling

AG is een organisatie die niet stilstaat. De voorbije jaren gebeurden er tal van veranderingen, zowel op macroniveau als op het microniveau van de processen en systemen. Het middenkader kreeg nieuwe initiatieven waarbij er een onevenwicht ontstond tussen het people management en de operationele taken.

 

Je begrijpt het al (en herkent het misschien vanuit je eigen organisatie): er ontstond een work overload. De leidinggevenden kwamen niet meer toe aan hun leidinggevende taken. Om terug tot een gezonde balans te komen, kwamen ze aankloppen bij Coliberate en How’s Work.

AG, supporter van leidinggevenden

Samen met HR startten we een pilootproject op, onder de noemer ‘Supporter of our Leaders’. Een knipoog naar de gekende slogan “AG, supporter van jouw leven”. Het doel: een nieuwe manier van werken co-creëren, waarbij de leidinggevenden aan het stuur zitten en de verandering mee vormgeven.

Supporter of our Leaders is een knipoog naar de gekende slogan "AG, supporter van jouw leven".

Pauze, analyse en reflectie

Eerst werd er uitgebreid de tijd genomen om te luisteren naar alle stakeholders. Op basis daarvan stelden we een wetenschappelijk onderbouwde vragenlijst op voor de leidinggevenden. De kwantitatieve data uit de (geanonimiseerde) survey verrijkten en verfijnden we vervolgens met een reeks diepte-interviews.

 

Het resultaat daarvan: een geïntegreerd rapport met een objectieve analyse van de situatie en een aantal aanbevelingen. Ideaal als vertrekpunt om te zorgen voor duurzame verandering.

Co-creatie, innovatie en ontwikkeling

Door het rapport te delen en te bespreken, kregen we alle neuzen in dezelfde richting. En die richting is: vooruit! We brachten een co-creatieproces op gang om de aanbevelingen te vertalen naar concrete thema’s waarmee de leidinggevenden in werkgroepen aan de slag gingen. Daarbij kwam (onder andere) het volgende steeds aan bod:

 

  • Hoe is de situatie nu met betrekking tot dit thema, en hoe zou ze in de toekomst beter kunnen zijn?
  • Wat zijn quick wins die meteen kunnen geïmplementeerd worden, en hoe kunnen we big wins realiseren?
  • Welke opleidingen kunnen je versterken in je rol?

 

De werkgroepen konden elkaar ook bevragen en feedback geven, wat voor extra reflectie en kruisbestuiving zorgt.

Een revolutie was niet aan de orde. Een evolutie wel. En dat is exact waar dit traject voor heeft gezorgd.

Een 360° aanpak

Omdat we vanuit onze gedragsexpertise en veranderkunde weten dat het belangrijk is om de organisatiecontext in vraag te stellen, werden er tegelijkertijd ook werksessies opgezet met het managementteam. De volgende vraagstukken werden zo onder andere besproken en aangepakt:

 

  • Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de focus niet alleen op de korte termijn komt te liggen?
  • Hoe kunnen we onze teams beter/anders ondersteunen om hun rol beter/anders op te pakken?
  • Welk gedrag willen we morgen zien? Welke mindset(s) willen we promoveren?

De (tussentijdse) resultaten en impact

De resultaten van de verschillende werkgroepen en -sessies werden daarna gebundeld en geïmplementeerd. Een aangepast trainingsprogramma zorgt voor de nodige ondersteuning, en regelmatige polls leveren waardevolle feedback op zodat er snel kan worden bijgestuurd indien nodig.

 

Hoewel het pilootproject nog in de implementatiefase zit, kunnen we toch al iets kwijt over wat tot op heden de impact is van ‘Supporter of our Leaders’. Allereerst: AG kreeg een ander perspectief op leiderschap aangereikt. Dit helpt de organisatie onder andere om de leiderschapsrol te verduidelijken: van competenties en tijdsbesteding tot verantwoordelijkheden. 

 

Ook het welzijn op de werkvloer vaart wel bij dit traject. De zelfredzaamheid die we promoveren zorgt voor autonomie, er werden meer betekenisvolle relaties gecreëerd en competenties werden verder ontwikkeld. Kortom: de structurele verbeteringen hebben een positieve impact op het welzijn.

Wat maakt het traject bijzonder?

Het is geen one-shot-project, maar echt een nieuwe manier van werken – er wordt bijvoorbeeld nauw samengewerkt met andere departementen zoals HR. Silo’s werden met succes doorbroken, en dat is zeker mede dankzij de ondersteuning van het managementteam. Zo werd er een nieuwe dynamiek gecreëerd waarbij mensen klaarstaan voor de uitdagingen van morgen.

 

Is jouw organisatie net als AG klaar om zichzelf uit te dagen? Kunnen jouw teams (extra) ondersteuning gebruiken om het samenwerken te voeden? Coliberate en How’s Work heeft de ervaring en skills om daarbij te helpen. Contacteer ons gerust, we horen graag of we ook voor jouw organisatie een positieve verandering kunnen inzetten.

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
Business Case

Werkdruk en Re-integratie bij Stad Mechelen

Werkdruk en re-integratie bij Stad Mechelen

Business case

Bij Stad Mechelen maken meer dan duizend werknemers elke dag het verschil voor de stad en haar burgers. Bouwen aan een stad voor alle Mechelaars en meebouwen aan het Mechelen van morgen: daar gaat logischerwijze ook een zekere werkdruk mee gepaard. Benieuwd hoe zij werk maken van mentaal welzijn? Lees snel verder.

De impact van stress en werkdruk

Je hoort het helaas wel vaker: mensen kunnen de alsmaar stijgende werkdruk en stress niet aan, waardoor ze langdurig out zijn. Dat is in heel wat organisaties het geval. Wist je dat België zelfs goed op weg is om tegen 2035 de kaap te ronden van 600.000 langdurig afwezige medewerkers? Dat kan beter.

Een doordachte visie op welzijn

Stad Mechelen maakte er daarom haar missie van om stress zo veel mogelijk in te dijken, om zo ook burn-outs te voorkomen. In 2021 lanceerde de organisatie in dat kader een ‘welzijnspiramide’ die bestaat uit vijf pijlers:

  • Gevoel van betekenis
  • Talent en engagement
  • Fysieke gezondheid
  • Mentale veerkracht
  • Sociale verbinding

Samen vormen die een handige kapstok om het hele welzijnsbeleid en alle acties te kaderen naar medewerkers toe. Een eerste concreet initiatief binnen de peiler van mentale veerkracht bestond zo bijvoorbeeld uit een online platform dat mentale gezondheidszorg op afstand biedt.

Ziekteverzuim zit - helaas - in de lift: België is goed op weg om tegen 2035 de kaap te ronden van 600.000 langdurig afwezige medewerkers.

Gezocht en gevonden: proactiviteit

Zo’n platform is natuurlijk een leermethode die niet voor iedereen werkt. Bovendien gebeurde ondersteuning eerder ad hoc, naast een aantal losse opleidingen rond bijvoorbeeld het herkennen van de signalen van stress. Vanuit een aantal medewerkers kwam dus de vraag naar andere manieren om hun mentaal welzijn te verbeteren. 

Stad Mechelen bleef niet bij de pakken zitten en zag het als een uitnodiging om het welzijnsverhaal breder te trekken én meer proactief aan de slag te gaan. Zo kwamen ze terecht bij How’s Work.

Leertraject op maat

Na een uitgebreide intake en heel wat interviews met leidinggevenden van verschillende departementen ontdekten we twee zaken. Enerzijds werd er vooral gefocust op de medewerkers zelf in de bestaande aanpak. Anderzijds hadden de leidinggevenden nood aan concrete handvaten om burn-out te voorkomen én was er nog ruimte om de re-integratie na uitvallen te verbeteren. 

Met die inzichten gingen we aan de slag om een leertraject op maat te ontwikkelen. Leidinggevenden spelen daarin een sleutelrol, zowel in de preventieve als de curatieve fase. Zo stonden er vijf sleutelmomenten centraal waarin leidinggevenden een gesprek (kunnen) aangaan met hun mensen:

  • Preventief
  • Bij werkdruk
  • Bij werkstress
  • In geval van burn-out
  • Bij re-integratie

Tijdens opleidingen konden ze zich hierin verdiepen. Er werd trouwens niet alleen op een ‘klassieke’ manier geleerd. Met behulp van oefeningen en simulaties met een professionele acteur konden ze met alle kennis ook echt meteen aan de slag gaan.

Transfer van kennis en skills

De toolbox die ze op het einde mee kregen, zorgt voor de nodige ondersteuning achteraf: daarin vinden ze korte explainer video’s, tips en instructies om de oefeningen met succes ook binnen hun eigen team te doen. Die transfer beschouwen we bij How’s Work als ongelofelijk belangrijk: zo blijft de kennis niet alleen in de opleiding hangen.

Welzijn is niet iets om ‘af te vinken’, het vraagt om blijvende aandacht.

Duurzaam werkgeverschap

Het leertraject op maat versterkt alle blokken van de welzijnspiramide, en het is bovendien een duurzame aanpak. Welzijn is dan ook niet iets om ‘af te vinken’, het vraagt om blijvende aandacht. Stad Mechelen heeft er alvast alle tools voor in huis om die aandacht te kunnen geven. Een teken van duurzaam werkgeverschap!

Wil je met jouw organisatie ook (meer) gericht inzetten op welzijn? We nemen jullie met plezier op sleeptouw. Stuur ons onderaan deze pagina een bericht, en je hoort snel van ons.

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
Digitaal welzijn Wellbeing

HOW TO: SINGLETASKEN

How to: singletasken

(SPOILER: HET IS NIET GEWOON JE NOTIFICATIES UITZETTEN)

Ondanks dat we het niet écht kunnen, vinden we het stiekem toch ook leuk: multitasken. Wat gebeurt er eigenlijk in ons brein wanneer we continu wisselen tussen taken? En wat kan je doen aan de versplinterde focus waarmee dat helaas ook gepaard gaat? Alvast één spoiler: de grootste afleiding komt vaak van binnenuit.

Wat is single- en multitasken precies?

Laat ons meteen de grootste mythe aanpakken. In de betekenis van ‘verschillende taken tegelijk uitvoeren’, bestaat multitasken niet. Het is eerder de vaardigheid om continu tussen taken te wisselen. Bij singletasken concentreer je je volledig op één taak of activiteit, en je maakt die af voordat je aan iets anders begint.


Als je gefocust aan het werk bent en je wordt afgeleid, dan komt je brein in een spagaat terecht. Eén deel is bezig met je taak, het andere deel is bezig met de afleiding. Een deel van je aandacht raak je zo dus kwijt, waardoor je snelheid verliest en de kans op fouten vergroot. En, belangrijk om te weten: niet de duur van de onderbreking telt, wel het aantal keer dat je onderbroken wordt.

 

Afleidingen slorpen energie en tijd op

Wist je dat kenniswerkers gemiddeld 15 keer per uur onderbroken worden? En dat elke onderbreking 15 tot 24 procent meer tijd toevoegt aan het afwerken van een taak – afhankelijk van de complexiteit? Zelfs bij een voorzichtige schatting van 15 procent is dat een gemiddelde van drie volle werkdagen per maand die zo verloren gaan. En dan hebben we het nog niet gehad over de impact op ons stressniveau.

Bij elke afleiding (een berichtje, e-mail, de deurbel, …) komt er adrenaline en cortisol vrij. Daardoor zijn we alert en kunnen we snel reageren, maar de keerzijde van de medaille is dat deze stoffen ook stress veroorzaken. Bij continue afleidingen kom je in een soort ‘waakstand’ waarbij je niet meer kan ontspannen. Daarom is het recht op deconnectie zo belangrijk..

Kenniswerkers worden gemiddeld 15 keer per uur onderbroken: ongeveer elke vier minuten of drie volle werkdagen per maand.

Techno-vigilance als grote boosdoener

Je wordt om de oren geslagen met tips als ‘schakel je notificaties uit’ of ‘sluit je mailbox af en toe’. Dit kan zeker helpen om afleidingen te vermijden, maar daar stopt het niet bij. Vaak voelen mensen alsnog de neiging om digitale communicatiekanalen ‘vlug te checken’. Je zou maar eens iets moeten missen. Deze waakzaamheid om elk bericht gespot te hebben, wordt techno-vigilance genoemd.

De afleiding komt op dat moment niet van buitenaf, door een pop-up of een geluidje, maar van binnenuit. Vanuit een mentale onrust, vaak veroorzaakt door een gebrek aan duidelijke afspraken.

Die techno-vigilance bezorgt mensen onnodige stress en maakt het singletasken onmogelijk doordat je continu afgeleid bent. FOMO of de angst om iets te missen, doet daar nog een schepje bovenop.


Thuiswerkers ervaren bovendien ook nog eens de nood om te tonen dat ze ‘aan het werk zijn’, waardoor ze proberen om zo snel mogelijk te reageren. Maar dat ondermijnt volledig de flow én de kwaliteit van je werk. Zorg dus voor heldere verwachtingen binnen je team – bijvoorbeeld: binnen 24 uur op mails reageren –  zodat iedereen de ruimte heeft om gefocust te werken.

Thuiswerkers proberen vaak zo snel mogelijk te reageren op berichten om te tonen dat ze ‘aan het werk zijn’, maar zo ondermijnen ze de kwaliteit van hun werk.

Introduceer singletasking in je team

Intussen heb je begrepen dat multitasking je focus versplintert en dat élke afleiding nefast is voor je aandacht. Klaar om in de diepte te gaan? Plan dan focustijd in, zodat je kan singletasken

 

Makkelijker gezegd dan gedaan, denk je nu misschien. Dat klopt: vaak komen er toch nog zaken tussen. Daarom is het belangrijk om goede afspraken te maken met je team en leidinggevenden. Denk maar aan:

  • Hoe geef ik mijn focustijd aan in mijn agenda?
  • Hoe maak ik output zichtbaar?
  • Welke kanalen blijven wel nog open staan?
  • Wat is een acceptabele reageertijd?

Zo laat je je gedachten minder afdwalen

Je herkent misschien ook wel het volgende: terwijl je bezig bent met project A, krijg je een aha-erlebnis over project B, ineens schiet er je een to do te binnen voor nog iets anders, enzovoort. Techno-vigilance is dus zeker niet de enige ‘interne afleider’: je gedachtenstroom en bepaalde triggers kunnen je ook uit je focus halen.


Wil je je beter kunnen concentreren? Uit onderzoek blijkt dat je dan beter taakwisselingen minimaliseert. Hoe minder je hoeft te wisselen, hoe beter je focus. Een typische valkuil is dat taken worden gebundeld op projectbasis, terwijl het efficiënter is om ze te bundelen op basis van hersenactiviteit. Bijvoorbeeld: schrijven doe je in de vroege ochtend, meetings houd je tussen 14u en 16u, bellen doe je vlak na je pauze, …

Elke keer we switchen tussen taken komt er dopamine vrij. We zijn letterlijk verslaafd aan nieuwe prikkels.

VOELT HET ALS AFKICKEN? DAT IS HET OOK!

Wanneer je deze tips voor het eerst toepast, lukt het misschien moeilijk. Je krijgt minder de rush die het ‘hoppen’ van taak naar taak met zich meebrengt. Dat illustreert dan ook het probleem: ons brein is verslaafd aan nieuwe prikkels. Elke keer we switchen tussen taken komt er dopamine vrij, waardoor we ons goed voelen.

Daarom is het (in het begin) zo moeilijk om de manier waarop je werkt te veranderen. Het is letterlijk afkicken. Je moet je hersenen er echt op trainen. Maar de beloning is op de lange termijn des te groter, want voor de meeste kenniswerkers is een goede focus de voorwaarde voor een geslaagde dag. Je bent minder moe, krijgt meer gedaan en je ervaart minder stress.

Daarom is het (in het begin) zo moeilijk om de manier waarop je werkt te veranderen. Het is letterlijk afkicken. Je moet je hersenen er echt op trainen. Maar de beloning is op de lange termijn des te groter, want voor de meeste kenniswerkers is een goede focus de voorwaarde voor een geslaagde dag. Je bent minder moe, krijgt meer gedaan en je ervaart minder stress.

Wat je zeker moet onthouden

Je kan niet elke afleiding vermijden, en de oplossing is ook niet (per se) om je workload te verminderen. Want ook als we niets aan het doen zijn, komen er even goed gedachten op die ons kunnen afleiden. Vaak komt de grootste afleiding zelfs van binnenuit, omwille van FOMO of verwachtingen die je jezelf oplegt bijvoorbeeld.

Met singletasking, het minimaliseren van taakwisselingen en het voorkomen van technostress zet je sowieso stappen in de goede richting om de focus binnen je team te herwinnen. Word je toch een keer onderbroken? Doe het dan in stijl en maak het voor je brein zo makkelijk mogelijk om opnieuw te focussen:

  • Op het moment van de afleiding: kribbel neer waarmee je bezig was in één woord.
  • Na de afleiding: neem een minuutje om hetgeen waarmee je bezig was vanop een afstand te bekijken voordat je er helemaal terug in duikt. Dat geeft je brein wat meer context en bespaart je dus tijd om er terug in te komen.

 

Happy focusing!

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Categorieën
Wellbeing

Wanneer wordt werkdruk ongezond?

Wanneer wordt werkdruk ongezond?

Over body budgeting

Je kent het wel: een drukke periode op het werk, iedereen steekt even een tandje bij… Maar wat is de impact daarvan op je medewerkers? Hoe voorkom je dat ieders reserves opraken en ze echt op hun tandvlees zitten? Stress volledig vermijden is niet realistisch, maar ook niet nodig. Met slimme body budgeting kom je al een heel eind!

DRUK, DRUK, DRUK

Eigenlijk wordt ons lichaam continu blootgesteld aan ‘druk’ van buitenaf. Wanneer je met de auto moet invoegen bijvoorbeeld, ervaar je een zekere druk waardoor je spieren zich aanspannen en je concentratie verhoogt. Veilig veranderd van baanvak en is er weinig verkeer? Dan verlaagt de druk, en zit je terug meer ontspannen achter het stuur.


Op het werk is het niet anders: ook daar ervaren we zo nu en dan druk. Een presentatie geven, een evaluatiegesprek hebben, een bepaalde deadline halen: het zijn allemaal prikkels die onze stressrespons verhogen. Je lichaam gaat dan bijvoorbeeld meer adrenaline of cortisol aanmaken om met die prikkel om te kunnen. Achteraf komt je lichaam weer tot rust. Je keert na het stressen terug naar een vast ‘setpoint’: je ‘normale doen’, zeg maar.

 

Net zoals bedrijven een boekhoudafdeling hebben die plannen maakt voor verwachte uitgaven en inkomsten, beheren onze hersenen ons lichaam om de boeken in balans te houden.

BODY BUDGETING

Al doende leert men, dus je hersenen proberen continu te anticiperen op de (toekomstige) behoeften van je lichaam. Daarvoor beroepen ze op je herinneringen en ervaringen. Een presentatie geven? Daarvoor moet je scherp staan. Dus je hersenen laten proactief cortisol vrij en je hartslag neemt al op voorhand toe, in de verwachting dat er snel meer zuurstof zal nodig zijn. Je spijsverteringsfuncties kunnen zelfs worden gedeactiveerd om energie te besparen.


Met andere woorden: je lichaam schiet al op voorhand in actie. Soms gaat het dan over enkele minuten, maar het kan ook over uren of zelfs dagen gaan. Dit heet body budgeting. Je kan het vergelijken met een financiële prognose. Net zoals bedrijven een boekhoudafdeling hebben die plannen maakt voor verwachte uitgaven en inkomsten, beheren onze hersenen ons lichaam om de boeken in balans te houden.

NA INSPANNING, DE ONTSPANNING

Het non-stop anticiperen van je brein, noemen we allostase. Je staat paraat, zeg maar. Dat maakt je weerbaar tegen continue veranderingen en druk, maar het brengt ook zekere kosten met zich mee op lichamelijk en mentaal vlak. Want ja, het kost nu eenmaal veel energie en headspace om je schrap te zetten en om te presteren.

Als je na een zware inspanning op het werk niet voldoende rust (lees: wat minder hooi op je vork neemt), dan gaan al die ‘kosten’ zich op de duur opstapelen. Dan kom je in het rood te staan, en moet je teren op je reserves. Dat kan je nog wel een tijdje volhouden. Wanneer de druk aanhoudt en we niet meteen voldoende tijd hebben om te herstellen, creëren we een soort compenserende stressreactie

 

Elke keer je (werk)druk ervaart, gaat er weer wat geld van je rekening. Het is dus slim om wat opzij te zetten, zodat je voorzien bent op allerlei (onverwachte) druk.

Je lichaam laat vermoeidheid verdwijnen door bijvoorbeeld je hongergevoel te temperen, waardoor energie bespaard wordt op je spijsvertering. Het is alsof je leeft van je spaarrekening. Niet ideaal, maar tijdelijk wel doenbaar. Om in het concept van body budgeting te blijven: door rust te nemen, vul je de spaarrekening weer aan. En elke keer je (werk)druk ervaart, gaat er weer wat geld van je rekening. Het is dus slim om wat opzij te zetten, zodat je voorzien bent op allerlei (onverwachte) druk.

DE IMPACT VAN CHRONISCHE STRESS

Je lichaam kan het wel aan om eens op je spaarrekening te teren, maar het ziet daar wel van af. Na een drukke periode kan de vermoeidheid je dan ook echt overvallen. Wanneer alle stressreacties eindelijk (kunnen) wegvallen, krijg je vaak ook last van vrijetijdsziekte. Ziek worden net na een zware deadline: herkenbaar?

 

Het wordt pas echt potentieel gevaarlijk wanneer stress chronisch wordt en je niet voldoende herstelt. Dan wordt allostase toxisch. Je keert niet meer terug naar je normale vaste setpoint, maar je blijft permanent in ‘waaktoestand’. Dit wordt allostatische overbelasting genoemd.

 

 

Er kan een nieuw setpoint ontstaan waardoor je lichaam niet langer volledig herstelt en je het gevoel hebt altijd ‘aan’ te staan. Dat helpt je op de korte termijn, maar het ondermijnt de gezondheid op de langere termijn. Het is roofbouw op je lichaam, en het is helaas een zichzelf versterkend proces. Alsof je leeft op krediet, en je hebt altijd maar meer nodig. Het gaat gepaard met deze klachten en disfuncties:

  • Sombere stemming
  • Verminderde aandacht, geheugenproblemen
  • Toename van angst en prikkelgevoeligheid
  • Mentale en fysieke vermoeidheid
  • Toename van bloeddruk, buikvet, ontstekingen

GEZONDE WERKDRUK

Laat het dus duidelijk zijn: allostase is geen superkracht. Het is een mechanisme dat je erdoor trekt wanneer nodig. En ja, op het werk valt druk nu eenmaal niet te vermijden. Dat hoeft ook niet! Maar als de belasting te lang te groot is, dan schiet je stressregulatie in overdrive – met alle gevolgen van dien. 

Ga dus zeker na hoe de ‘financiën’ van je medewerkers ervoor staan. Leven ze van hun bank- of spaarrekening? Of zijn ze krediet aan het opgebruiken? Help hen om zelf het verschil te begrijpen tussen deze 3 fasen, en zorg ervoor dat ze de signalen herkennen wanneer ze zichzelf (te hard) aan het belasten zijn.

 

 

Een tijdelijk drukke periode kan geen kwaad, zolang er achteraf voldoende tijd is om te recupereren. Zo simpel, maar o zo effectief. Op zoek naar meer strategieën om je mensen hierbij te helpen? Geef ons dan zeker een seintje!

ONZE EVENTS

UP TO DATE BLIJVEN ROND DEZE THEMA'S?

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief